Chín Vía Gọi Về

Tôi có một người bạn vong niên, tặng cho một hộp hương trầm, để thắp lên mỗi khi đọc sách. Trong làn khói thơm mỏng manh nhưng đầy sức quyến rũ ảo diệu, tôi đọc Chín vía gọi về.

Tập sách chỉ gồm 11 truyện ngắn xinh xắn, mục lục xếp theo thứ tự: 1.Chín vía gọi về 2. Giấc mơ đầu rồng mắt ngọc 3.Cành Lan Phượng màu đó cam  4. Bỏ Bùa  5.Gió Lùa qua Vườn  6. Đi tìm dòng sông ánh màu hoa phượng  7. Đàn ong bay ngang  8.Hoa Phong lan vẫn nở  9. Mưa Ngâu  10. Hoang lạnh miền đồi  11. Ghen bóng giống hương trầm dai bền sau làn khói, cuốn hút tôi.

Mở đầu là hai truyện ngắn về một xứ Mường tràn ngập cảm hứng huyền hoặc. Tiếp sau là những đoản khúc ăm ắp đời sống, nhưng cũng phảng phất huyền thoại, cổ tích về những thân phận phụ nữ, phần nhiều làm nghề giáo viên ở xứ Mường, giống như xứ Mường Yên Hạ. Những nhân vật trong Chín vía gọi về hoạt động trong một sinh thái riêng, không dữ dội như người H’Mông, bí ẩn như người Dao vùng cao, khá gần gũi với người Kinh miền trung du.

Nhưng Chín vía gọi về đâu chỉ có thế. Tác giả tập truyện đứng chân ở một Xứ Mường nhưng mở một góc nhìn rộng ra toàn xã hội, nhìn xoáy vào những ngõ ngách khuất nẻo của những số phận, của những đời thường dưới đáy: những giáo viên thấp cổ bé họng, những người đàn bà buôn thúng bán mẹt, những người lính phục viên hay cả những người tay đã nhúng chàm. Dù là với ai, cái nhìn của nhà văn luôn bao dung, chan chứa thương yêu.

Tác giả của Chín vía gọi về là một cô giáo dạy văn, dân tộc Mường. Nói thật chính xác, cô giáo dạy văn này có mẹ là người Mường, nhưng từ nhỏ đã sống ở quê ngoại, hít thở một nền văn hóa Mường toàn tòng, máu thịt cô, tâm hồn cô thuộc về Mường. Tác giả bước vào con đường văn chương từ nền móng văn hóa Mường, bởi thế Phan Mai Hương giản dị, nghiêm ngắn nhưng không kém phần tinh tế, điệu đàng nhưng vẫn nền nếp, óng ánh cái chất riêng Mường Yên Hạ, ngấm trong mỗi câu văn, phảng phất như hương trầm, đầy nữ tính.

Khép trang cuối Chín vía gọi về người đọc không thể không mỉm cười, vững tin bước tiếp con đường đầy khó khăn nhưng rất đáng sống của riêng mình.