Bây Giờ Mới Thấy

Bây giờ mới thấy nghĩa là bấy lâu nay chưa từng thấy. Bấy lâu nay có thể mình đã đi tìm nhưng chưa từng thấy. Và có thể là bây giờ mình không đi tìm nữa, cho nên mình mới có cơ hội thấy. Thấy cái gì và mình đã đi tìm cái gì?

Mình đã đi tìm cái gì nhỉ? Mình đã đi tìm ai? Có thể mình đã đi tìm chính mình, để biết mình là ai? Ai là người đang niệm Bụt ? Ai là người đang thực tập quán chiếu, ai là người đang tu?

Ngày xưa cách đây khoảng 50 năm, tại chùa Bảo Liên, đảo Lantau, trên vách nahf có viết một bài kệ như sau:

Hữu độ tức phi tịnh

Ngôn thuyên hà sở vi?

Phật thuyết nguyên vô ngã

Thiền sư vấn thị thùy?

Hễ có một cõi thì cõi ấy không thể là cõi tịnh được. Có cõi thì có sự sống. Có sự sống nghĩa là có ăn uống, có bài tiết. Có thiền đường mà cũng có cầu tiêu. Có cầu tiêu thì không phải là tịnh rồi. Vậy thì cõi ấy, cõi tịnh độ của Bụt A Di Đà mà những người tịn độ đang cầu về có thực sự là một cõi tịnh hay không?

Ngôn thuyên hà sở vi có nghĩa là ngôn thuyết dùng để làm gì? Hễ mở miệng là mắc quai. Chỉ cần nói ra hai tiếng tịnh độ là đã bị kẹt. Hễ có độ là không thể có tịnh.

Hữu độ tức phi thịnh nghĩa là thế.

Nếu điều bụt dạy về vô ngã là đúng thì thiền sư là ai? Theo tịnh độ thì bị kẹt đã đành mà theo thiền cũng bị kẹt. Vị thiền sư mà mình đang tham vấn có phải là một cái ngã không? Mình là ai, vị thiền sư là ai? Ai là người niệm bụt, ai là người đang tham vấn với vị thiền sư?

Thích Nhất Hạnh