Đẹp Là Một Nỗi Đau

Văn chương châu Á từ trước đến nay dường như vẫn là đứa con ngoài giá thú của dòng chảy văn chương đương đại. Lật lại những bài điểm cuối năm 2019 về 10 hay 100 cuốn sách hay nhất thập niên vừa qua, thì văn chương từ lục địa này vẫn luôn chiếm thiểu số (kể cả khi đã bao hàm các tác gia gốc Á). Tổng thể là thế, khi nhắc đến văn chương Đông Nam Á, bức màn chỉ càng trở nên mờ nhạt hơn khi luôn gắn với 2 từ “vùng trũng”. Thế nhưng với Eka Kurniawan, việc góp mặt trong giải Man Booker International vừa qua đã cho thấy dấu hiệu của những khởi sắc tích cực. Và với Đẹp là một nỗi đau, anh đã phần nào phơi bày được lịch sử Indonesia trải dài hơn 100 năm, mà trong đó chính những ngang trái tình yêu, phụ nữ, đàn bà, nhan sắc… làm nên thời loạn trong một phông nền mới lạ của hiện thực kỳ ảo.

"Một phụ nữ, chết đã hai mươi mốt năm, sống lại. Hoàn toàn bằng xương bằng thịt, trở lại cõi đời từ dưới nấm mồ. Ở thế giới nào khác, đây có thể là chuyện hoang đường, quỷ dị, nhưng trong thế giới của Đẹp là một nỗi đau thì không. Qua bao biến động và thăng trầm lịch sử của Indonesia, từ thời thuộc địa Hà Lan cho tới Thế chiến thứ hai với sự hiện diện bạo tàn của phát xít Nhật, rồi thời độc lập với cuộc xung đột một mất một còn giữa thế lực tư bản đang lên và những người cộng sản trung kiên, những người đàn bà đó, dẫu có làm gì, dẫu được xã hội gọi là gì, vẫn luôn là họ, những phụ nữ đẹp cả bên ngoài lẫn bên trong, để rồi đều được số phận đáp lại bằng một cách mà họ không chờ đợi."

Nếu như các tác phẩm văn học u Mỹ đã trở nên quá quen thuộc đối với độc giả Việt thì những tác phẩm văn học của các nước trong khu vực lại có vẻ còn khá xa lạ. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ cùng với sự giao thoa văn hóa ngày càng sôi nổi nhưng các tác phẩm văn học khu vực Đông Nam Á dường như vẫn còn khá mờ nhạt.
Chính vì vậy, sự xuất hiện của “Đẹp Là Một Nỗi Đau” của tác giả người Indonesia - Eka Kurniawan (do Dương Kim Thoa và Nguyễn Thái Hà dịch) được ví như một “làn gió” mới đem văn học khối ASEAN đến gần hơn với độc giả Việt Nam.
Bằng sự nhạy bén và tinh tế, Kurniawan đã dùng kỹ thuật của chủ nghĩa hiện thực huyền ảo để tái hiện lại một giai đoạn lịch sử đầy biến động của Indonesia. Thông qua câu chuyện lịch sử của một gia đình gắn liền với thành phố Hailmundas, tác giả đã phần nào lột tả một phần về số phận người phụ nữ trong xã hội Indonesia lúc bấy giờ.