Việt Nam Danh Tác - Mê Hồn Ca

Việt Nam Danh Tác - Mê Hồn Ca

...Mê Hồn Ca là khúc ca mê say, khúc hát lạc hồn, cũng là khúc từ li để trở về nguyên thủy: Từng buổi hoàng hôn xuống lạ kỳ/ Ta nằm trên cỏ lắng tai nghe/ Thèm ăn một chút hoa man dại/ Rồi ngủ như loại muông thú kia” (Những hướng sao rơi).

Trong thơ Đinh Hùng còn có một nguồn mạch mang dấu ấn phương Tây mà rõ nhất là hơi hướng của Baudelaire, đặc biệt là Rimbaud. Tinh thần chung của thơ ca lãng mạn (cần phải ý thức rõ trong thơ mới Việt Nam, cho đến Đinh Hùng, Dạ Đài vẫn rất nhiều dấu vết của thơ ca lãng mạn, dù các thi sĩ đã nỗ lực đưa thơ đến địa giới của loại hình tượng trưng và siêu thực) là thoát ly, là cảm xúc tràn bờ. Sự thoát ly cố nhiên là khác nhau, do mĩ cảm, tư duy của mỗi thi sĩ khác nhau. Tuy nhiên, khi soi chiếu vào hai hệ thống thơ Pháp thế kỷ XIX và thơ mới Việt Nam (1932-1945), giữa những nhà thơ có điểm tương đồng về quan niệm thẩm mĩ ta nhận ra Đinh Hùng đã gặp gỡ với Rimbaud.

Điểm gặp gỡ lớn nhất giữa Đinh Hùng và Rimbaud chính là xúc cảm về sự trở về - một dạng thức thoát ly. Trong quan niệm thông thường, trở về luôn đem lại những hình ảnh của một thế giới hồi tưởng. Thế nhưng, trong thơ Đinh Hùng và Rimbaud đó lại là thế giới của huyễn tưởng. Một thế giới được kiến dựng bởi tưởng tượng, hư cấu. Như thế, xét đến cùng, điểm gặp nhau của Đinh Hùng và Rimbaud chính là cơ chế của tư duy và mĩ cảm.

...ta bắt gặp trong Mê Hồn Ca của Đinh Hùng một thiên nhiên tiền sử, huyền bí, diệu kì và ẩn chứa sức mạnh. Những thung sâu, những cánh rừng, loài hoang thảo, vệt dương sa, dấu chân muông thú, ánh lửa bộ lạc và mối tình thái cổ,…là nơi thi sĩ mơ về, là nơi vẫy gọi và dẫn dắt mĩ cảm. Đối nghịch với khung cảnh ấy là đô kỳ, thị thành tha hóa, con người tha hóa, xa lạ, vong bản, “mất tinh thần từ những thuở xa xôi”. Rimbaud cuồng say, Đinh Hùng “xót thương, căm giận, hung cuồng/ … gầm thét rung mấy trời thế sự” ra tay tàn phá đô kỳ, và “thản nhiên đi trở lại núi rừng” lẫn vào trong cỏ hoa muông vật...

Khải Thiên