Thất Lạc Cõi Người (Tái bản năm 2019)

"Thất lạc cõi người" có thể được xem là một bản tự thuật về chính cuộc đời của văn hào Dazai Osamu. Có rất nhiều điểm tương đồng trong những bất hạnh mà nhân vật Yozo trong "Thất lạc cõi người" gặp phải với những bất hạnh trong cuộc đời Dazai. Ví như những lần tự tử đôi bất thành, tham gia vào một số hoạt động chính trị, nghiện thuốc kích thích đến nỗi phải vào viện tâm thần,... và còn một vài nét tương đồng khác nữa mà bất kỳ ai có hứng thú tìm hiểu về cuộc đời Dazai đều có thể dễ dàng nhận ra. Sinh trưởng trong một gia đình nề nếp nghiêm khắc, ngay từ thuở nhỏ, với bản tính thông minh nhạy cảm của mình, Yozo đã nhanh chóng nhận ra sự giả dối của người lớn. Sợ hãi và không hiểu lòng người, anh ta dần dần khoác lên cho mình lớp vỏ bọc ngớ ngẩn của một tên hề chuyên đi mua vui cho người khác. Để rồi toàn bộ cuộc đời sau đó là những va vấp, những bi kịch nối dài không lối thoát. Đã từng có lúc anh ta được soi sáng và mong muốn một cuộc sống bình yên bên người vợ trong trắng Yoshiko, nhưng rồi đến cuối cùng, tất cả đều không thành. Bao trùm toàn bộ tác phẩm là bầu không khí u tối, ảm đạm đến nghẹt thở, cùng một giọng văn thản nhiên ẩn chứa chút gì đó mỉa mai, cay đắng và cam chịu.

Tôi thích nhất phần đầu mô tả về 3 quyển sổ, đặc biệt là quyển sổ cuối cùng, cũng là một cái kết báo trước cho cuộc đời nhân vật chính, một sự tồn tại mà như không tồn tại, mọi mặt nạ đều được tháo xuống, một nhân cách thật được bộc lộ rõ nét đến độ nhạt nhòa ngay sau khi hiện hữu. Các bản ghi chép tiếp theo vô cùng sinh động về nội tâm của một con người bị thất lạc, sợ hãi và trốn tránh chính cái thế giới nhân vật chính được sinh ra. Đâu đó trong sâu thẳm những bản năng của con người là sự sợ hãi, sợ hãi chính đồng loại của mình, và tôi dõi theo nỗi sợ hãi đó với niềm xúc cảm sâu sắc, đôi khi tôi đồng cảm, đôi khi tôi sững sờ, và đôi khi tôi cũng xem thường nhân vật chính tương tự như cách các đồng loại còn lại đã xem thường nhân vật chính. Một trải nghiệm khó quên cho tôi khi được dẫn dắt vào các góc khuất của những con người yếu đuối trước các chuẩn mực của thời đại.

Cuốn sách ẩn chứa những suy luận tâm lý chiều sâu, diễn giải qua giọng văn hài hước, từ lời kể của nhân vật chính mà vẽ nên bức tranh toàn cảnh trong câu chuyện đang kể tới. Và, cũng chính sự hài hước đó, làm cho nỗi đau trở nên sâu sắc, ảm đạm và chua xót hơn bất kỳ thứ gì khác. Hay đúng hơn, phải gọi đó là sự “hài hước đen tối”.Nỗi đau lớn nhất mà một con người có thể cảm nhận được, không phải là bị bỏ rơi, mà là ý thức tự chối bỏ. “Bây giờ thế gian đã chối bỏ mi. Chẳng phải thế gian. Là mi chối bỏ đấy”Cuốn sách dạy chúng ta phải biết nghiêm khắc với bản thân nhưng cũng phải học được cách khoan dung với chính mình khi cần thiết. Việc bạn quá khắt khe về chính mình sẽ chỉ dẫn đến kết cục đau thương, người khác đáng được tha thứ, vậy thì lỗi lầm của bạn cũng đáng được tha thứ. Hãy mở cửa sổ tâm hồn mình và nhìn ra thế giới rộng lớn, học cách yêu thương, học cách trao đi, nhận lại yêu thương, để tâm hồn mình được tưới nước và chăm sóc mỗi ngày. Như vậy, chúng ta mới có thể sống tiếp, sống tốt hơn, có ích hơn.