Thế Giới Mạng Lưới

Thế Giới Mạng Lưới

Stephen Hawking đã tiên đoán rằng: "Tôi nghĩ thế kỷ tiếp theo (thế kỉ XXI) sẽ là thế kỷ của phức hợp." Quả thực tư duy phức hợp đã thực sự mang tính tất yếu trong thời đại ngày nay khi tư duy đơn giản hóa ngày càng bộc lộ những bất cập, những hạn chế và sai lầm của nó, khiến cho con người bất lực không nhận ra được tính phức hợp của thực tại, do đó dẫn tới “trí tuệ mù lòa” (Edgar Morin, Nhập môn tư duy phức hợp).

Vì thế, chỉ có tư duy phức hợp mới đủ mạnh để vượt qua thách thức của thực tại, để khai hóa hiệu quả tri thức, chữa được “bệnh lý hiện đại” của tâm trí khi tập trung thái quá vào tư duy quy giản, tuyến tính, làm lu mờ đi tính phức hợp của hiện tại. Nhận thức được điều đó, giáo sư Albert-Lázló Barabási đã bắt tay xây dựng một công cụ hiệu quả, không đi sâu vào mô tả mọi sự vật, hiện tượng một cách độc lập mà hướng tới mô hình hóa bức tranh toàn cảnh của thế giới đan cài, phức hợp: công cụ đó mang tên Khoa học mạng lưới (Network Science).

Trong Thế Giới Mạng Lưới – cuốn sách tóm lược quá trình khoa học mạng lưới phát triển từ lý thuyết đồ thị đến một ngành khoa học ảnh hưởng sâu rộng, Barabási khẳng định rằng khoa học hiện đại sẽ đi đúng hướng, bước ra khỏi lối mòn của hệ thuyết quy giản, hướng tới hiểu biết sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa những thành phần trong các mạng lưới, giải thích được các hiện tượng đột khởi và hành vi của các mạng phức hợp.

Albert-László Barabási vốn là một nhà vật lý. Bỗng nhiên, đến một ngày, ông chuyển sự chú tâm của mình đến những dây điện, dây cáp Internet, điện thoại nằm chẳng chịt dưới thành phố mà ông đang sinh sống, mường tượng rằng có lẽ tồn tại những quy tắc tổ chức mô tả cấu trúc những hệ thống tuyệt vời này. Nhưng phải mất năm năm để những suy nghĩ đột khởi này trở thành những kết quả hữu hình khi nhóm nghiên cứu của ông dự đoán “đường kính” của Mạng toàn cầu (World Wide Web).

Các nghiên cứu của ông đã gây được tiếng vang từ trước khi Linked – Thế Giới Mạng Lưới ra đời. Thế Giới Mạng Lưới được xuất bản năm 2002, là cuốn sách đầu tiên của ông giới thiệu ngành khoa học mạng lưới đang rất phát triển hiện nay đến độc giả đại chúng, lọt vào danh sách “best seller” với 70 ngàn bản, và “Best Business Books” năm 2002.

Lật mở từng trang sách, độc giả sẽ bước vào một hành trình khám phá đa ngành, từ vật lý, sinh học, dịch tễ học, khoa học thông tin, các mạng xã hội… Bạn sẽ trải nghiệm cùng với tác giả một thế giới quan mới, một hệ quy chiếu mới để kiến giải rất nhiều các hiện tượng tự nhiên, xã hội, kinh doanh. Bạn sẽ không khỏi ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng, thực sự có nhiều điểm tương đồng thú vị giữa những hệ thống tưởng chừng như rất khác biệt, ví dụ, mạng lưới trong não người, hệ thống kinh tế, mạng lưới tương tác protein, mạng lưới khủng bố,…

“Kể từ khi tôi bắt tay viết cuốn sách này, tôi thực sự nhìn thế giới từ một điểm nhìn khác biệt hoàn toàn. Trước đây, rất nhiều hệ thống có vẻ phức tạp và đan cài đến mức tưởng chừng việc thấu hiểu hoàn toàn bất khả. Sau khi khám phá mạng lưới đằng sau chúng, chúng trở nên đơn giản đến bất ngờ. Giờ đây, tôi đã thấu hiểu được những hiện tượng mà trước đây tôi phải gặp những trở ngại rất lớn, từ những thất bại của thị trường đến sức bền của tế bào. Nhìn chung, tôi đã có tri kiến tốt hơn so với trước đây về nguyên nhân và cơ chế của rất nhiều sự vật, hiện tượng, từ các vấn đề việc làm đến tài chính, từ sự khởi sinh của chủ nghĩa khủng bố đến việc tìm kiếm trên World Wide Web.” (Giáo sư Albert-László Barabási).