Phụ Nữ Tùng Thư - Lịch Sử Vú

Lịch Sử Vú, “có chủ đề vô tiền khoáng hậu và thành công ngoạn mục trong việc hòa trộn giữa mỹ học và chính trị”, viết về bộ phận được cho là mang chở nhiều ý nghĩa biểu tượng nhất trên cơ thể phụ nữ nói chung.

Lần lượt qua các chương “Vú linh thiêng”, “Vú gợi dục”, “Vú quốc dân”, “Vú chính trị”, “Vú tâm lý”, “Vú thương mại”, “Vú y học”, “Vú tự do”, “Vú trong khủng hoảng”, sách đem lại cái nhìn liên ngành giúp độc giả hình dung khá toàn diện về việc một bộ phận thân thể đã được diễn ngôn của các lĩnh vực khác nhau kiến tạo như thế nào, từ đó hình dung được diện mạo của vú trong văn hóa phương Tây.

Mở đầu tác phẩm bằng một câu nói gợi tò mò “Tôi có ý định làm cho bạn suy nghĩ về vú phụ nữ theo cách bạn chưa từng mường tượng trước đây”, tác giả Marilyn Yalom đưa người đọc vào chuyến du hành vượt thời gian (khoảng 2.500 năm, từ thời cổ đại đến hiện đại), xuyên không gian (từ vùng Trung Đông đến châu Âu và Mỹ,...), xuyên qua diễn ngôn của các lĩnh vực khác nhau (bao gồm cả tôn giáo, chính trị, thương mại, khoa học, nghệ thuật,...) để chứng kiến thân phận “bảy nổi ba chìm” của vú. Khởi thủy là vú linh thiêng, người ta tôn vinh các nữ thần, nữ tư tế, Đức Mẹ Đồng trinh vì bầu vú mang lại sự sống cho nhân loại của họ. Khi bước vào đời sống thế tục, vú trở thành vú gợi dục, hiện thân trên cơ thể tình nhân của các vua chúa, nơi các cô gái thanh lâu hạng sang tử tế ở Ý. Sang thời hiện đại, vú trở thành “vú quốc dân”, là biểu tượng cho sự phồn thịnh.

Trong diễn ngôn khoa học, vú đi vào lĩnh vực tâm lý học và y học, trở thành ngọn nguồn của khao khát, dục năng hướng về sự sống cũng như đe dọa cái chết. Vú cũng là động lực quan trọng của hoạt động kinh doanh thương mại, từ coóc-xê đến tình dục qua mạng. Chỉ đến rất gần đây, vú mới mang những sắc diện mới của vú tự do trong chính trị, thi ca và tranh ảnh. Ở thế kỷ XX, vú dự phóng khả thể mới của sự giải thoát khỏi những quan niệm áp đặt lên mình từ bao vòng kiềm tỏa của xã hội và văn hóa, dù sự giải phóng thực sự vẫn còn nằm ở thì tương lai.

Lịch Sử Vú, như lời tác giả khẳng định, chắc chắn sẽ khiến chúng ta không thể nhìn bầu vú của mình như trước được nữa.

Trích đoạn

“Ai là người sở hữu đôi gò bồng đảo đó? Nó có thuộc về đứa trẻ còn đang bú, phụ thuộc vào sữa mẹ hay một chất thay thế cần thiết để sống hay không? Nó có thuộc về người đàn ông hay người đàn bà vuốt ve âu yếm nó không? Nó có thuộc về người nghệ sĩ trình bày ra cho ta hình thức của phụ nữ, hay người giám khảo trong lĩnh vực thời trang, là người lựa chọn bầu vú nhỏ hay lớn theo đòi hỏi đổi mới phong cách liên tục của thị trường hay không?... Hay nó thuộc về người phụ nữ mà vú là bộ phận của cơ thể họ?

…

Lịch sử văn hóa về vú chắc chắn nằm trong văn cảnh “triều đại của dương tượng” đã thống trị nền văn minh phương Tây trong 2.500 năm qua. Tuy nhiên, vú đồng thời đã có triều đại của riêng mình, chắc chắn là một triều đại được kiến tạo từ những huyễn tưởng của nam giới, nhưng là triều đại ngày càng thể hiện nhu cầu và ham muốn của người phụ nữ, mà rốt cuộc thì vú là của họ.”

Thông tin tác giả

Marilyn Yalom (1932-2019): giáo sư Pháp ngữ và văn học so sánh, từng là giám đốc của CROW, tiền thân Viện Nghiên cứu Giới Clayman (Clayman Institute for Gender Research) của Đại học Stanford. Đồng thời, bà là nhà diễn thuyết nổi tiếng và tác giả của nhiều tác phẩm, bài viết về văn học và lịch sử phụ nữ: The Amorous Heart (2018), The Social Sex: A History of Female Friendship (2015), How the French Invented Love (2012), Birth of the Chess Queen (2004), A History of the Wife (2001), A History of the Breast (1997),…