Tuyển Tập Mori Ogai

Chưa có thời kỳ nào trong lịch sử xã hội Nhật Bản hiện đại lại hỗn loạn và đầy kịch tính như thời kỳ Minh Trị. Và cũng không có một nhà văn nào có thể vẽ nên một bức tranh thời đại Minh Trị thành công như Mori Ogai. Ông đã kết hợp một cách hài hòa lối hành văn mới mẻ của Tây phương với văn hóa truyền thống lâu đời Nhật Bản; cùng bút pháp thanh nhã, triết lý sâu xa, vốn kiến thức cực kỳ phong phú, khả năng sử dụng Hán văn điêu luyện, Mori Ogai không những đã đưa được tinh thần khai sáng, thổi một luồng gió mới vào văn đàn, mà còn lột tả được bản chất hỗn độn và cái nhìn nhuốm màu hoài niệm trong giai đoạn chuyển giao một cách ưu nhã.

Các nhà viết văn học sử đều nhìn nhận chỉ có Mori Ogai, tuy xuất hiện về sau, mới là cái bóng lớn cùng với Natsume Soseki đã bao trùm lên văn học suốt thời canh tân đất nước. Con người cá nhân Mori Ogai của ông cũng là một tượng đài về mặt sự nghiệp quân sự, y tế nói riêng và văn hóa nói chung, không những đã để lại dấu ấn trên xã hội Meiji ông sống, mà còn lan tỏa ảnh hưởng cho đến ngày nay.

Mori Ogai gắn bó với truyền thống tôn quân trọng đạo, ông được đánh giá như một kiện tướng của phong trào dùng văn nói để viết tiểu thuyết, đóng góp nhiều cho sự phát triển của tiếng Nhật hiện đại. Ông từng viết kịch theo phong cách Âu Tây và đồng thời cũng yêu chuộng sân khấu cổ điển Kabuki. Ngoài ra, ông còn để lại dấu ấn trên phương pháp luận của các nhà phê bình văn học thời Minh Trị. Tuy không có nhiều độc giả và thu hút đệ tử lúc sinh thời, nhưng Ogai được lớp nhà văn có tiếng tăm đi sau với văn phong khác nhau từ Tanizaki, Akutagawa, Kawabata đến Mishima đồng tôn làm thầy trong lãnh vực văn chương.