Cuốn sách đã thành công trong việc minh chứng rằng ở khía cạnh nào đó, cộng đồng ly hương này giống với các quốc gia khác, cũng có những thần thoại lập quốc riêng biệt, nhưng tất cả người dân đều mang trong mình những tấm bi kịch, những chiến thắng hay nỗi đau và mỗi người đều có một câu chuyện riêng để kể lại, 17 tác giả trong cuốn sách đều gặp nhau ở thân phận ly hương – phải trở thành người tị nạn ở một đất nước xa lạ. Các bài tiểu luận viết về trải nghiệm của chính họ như những nạn dân, về những cuộc đời bị kịch thay đổi hay hủy hoại bởi các xung đột địa chính trị; từ đó, phần nào phác thảo nên chân dung của những kẻ ly hương. Mỗi tác giả mang đến cho người đọc một câu chuyện riêng, và bằng cách kể lại những ký ức của chính họ và gia đình họ, tất cả đã phần nào giãi bày tâm sự của những con người xa xứ, giúp cho nỗi lòng của kẻ tha hương có cơ hội được lắng nghe.

Kẻ ly hương vì thế có thể được xem là bản hòa âm tiếng lòng bi thiết và vô cùng chân thực của những cảnh đời xa xứ.

Dù xuất thân, hoàn cảnh và con đường bỏ xứ khác nhau, những bi kịch mà họ đối mặt cũng khác nhau, nhưng 17 tác giả trong cuốn sách đều gặp nhau ở thân phận ly hương – phải trở thành người tị nạn ở một đất nước xa lạ. Các bài tiểu luận viết về trải nghiệm của chính họ như những nạn dân, về những cuộc đời bị thay đổi hay hủy hoại bởi các xung đột địa chính trị; từ đó, phần nào phác thảo nên chân dung của những kẻ ly hương. Mỗi tác giả mang đến cho người đọc một câu chuyện riêng, và bằng cách kể lại những ký ức của chính họ và gia đình họ, tất cả đã phần nào giãi bày tâm sự của những con người xa xứ, giúp cho nỗi lòng của kẻ tha hương có cơ hội được lắng nghe.
T ừ xưa đến nay, các cuộc xung đột chính trị, sắc tộc, tôn giáo hay dị biệt văn hoá… vẫn diễn ra hằng ngày ở bất kỳ nơi nào trên thế giới. Dù biểu hiện dưới hình thức bạo lực hoặc ngấm ngầm ẩn dưới đời sống xã hội tưởng chừng như yên bình, khi bùng vỡ những xung đột đều có thể đẩy con người đến cảnh áp bức, bị trừng phạt, giết chóc, hoặc buộc không ít người phải ly hương, mang theo ước vọng về một tương lai tươi sáng hơn.

Tuy vậy, không phải cuộc trốn chạy nào cũng đem lại cho người ta một cái kết đẹp như họ vẫn trông mong. Cho dù cuộc sống nơi đất khách quê người rốt cục cũng được sung túc hơn, thành đạt hơn, yên bình hơn, những kẻ tha hương trong cuốn sách này vẫn không ngăn được hình ảnh quê nhà đau đáu tâm can, trong khi vẫn phải xoay trở để thích nghi với nơi chốn mới.

Một “nền hòa bình toàn cầu và một nơi chốn toàn cầu nơi không ai phải sống lưu vong” – theo cách nói của Viet Thanh Nguyen – là điều cả nhân loại không ngừng kiếm tìm. Thế nhưng không phải người tị nạn nào cũng đủ sức để thốt lên tiếng nói của mình. Và không phải tiếng nói nào cũng được nghe thấy, được thấu hiểu, để thúc đẩy toàn xã hội chung tay hành động.

“Sự công bình chân chính là tạo ra một thế giới của những cơ hội xã hội, kinh tế, văn hóa, và chính trị vốn sẽ cho phép tất cả những con người câm nín này kể lại câu chuyện của họ và được nghe thấy, thay vì lệ thuộc vào một nhà văn hay một kiểu người đại diện nào đó. Không có sự công bình như thế, sẽ không bao giờ có hồi kết cho những làn sóng người lưu vong, cho việc tạo ra những con người càng câm lặng hơn nữa, hoặc, chính xác hơn, cho sự câm lặng khôn cùng của hàng triệu tiếng nói. Sự công bình chân chính sẽ là khi chúng ta không còn cần một tiếng nói cho những ai câm nín nữa.

Trong khi chờ đợi, chúng ta có quyển sách với những tiếng nói vang vọng mãnh liệt này, từ những cây bút vốn dĩ là những người tị nạn.”h