Việt Kiệu Thư

Trong các tác phẩm, các bài viết nghiên cứu liên quan đến lịch sử trung đại Việt Nam, đã không ít lần chúng ta bắt gặp tên sách Việt Kiệu thư của Lý Văn Phượng và ít nhiều nội dung của nó được các tác giả dẫn cứ, đặc biệt là các tư liệu liên quan đến chiếu thư, sắc chỉ của nhà Minh trong cuộc xâm lược Việt Nam đầu thế kỷ 15. Duyên do biên soạn cuốn sách chính tác giả đã nói trong lời tựa đầu sách, rằng: “những sự dựng đặt hưng phế ở An Nam, ghi chép tản mát trong các sách vở, những kẻ bàn nghị có khi khảo cứu chẳng được đầy đủ, vì vậy Phượng tôi, nhân khi chính sự thư nhàn bèn thu thập lấy mà chú giải sắp xếp lại...”

Khi Lý Văn Phượng biên soạn sách này thì bộ Minh sử còn chưa biên soạn, do vậy có thể nói đó là phần ông phải sưu lục từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau, các ghi chép, truyện ký của cá nhân, có thể kể ra như: Bình định An Nam lục của Khâu Tuấn; Hà trung tiết truyện trong Hiệu tần tập của Triệu Bật, Thông nghị đại phu Công bộ Hữu thị lang Dần Am La công Giản mộ bi của Vương Anh... Đặc biệt, có nhiều sắc chỉ của nhà Minh cho các tướng trong thời kỳ chiến tranh xâm lược Đại Việt chỉ có thể tìm thấy trong Việt Kiệu thư. Có thể nói, đó chính là những tư liệu mà như các nhà nghiên cứu trước đã nhận định rằng “có thể bổ sung thêm cho chính sử”. Trong số đó, phải kể đến gần 100 bản chiếu, sắc từ đời Hồng Vũ đến Gia Tĩnh đã cho ta thấy nhiều thông tin độc đặc, qua đó có thể thấy sự chuẩn bị, thái độ của nhà Minh cũng như bản chất của cuộc chiến tranh xâm lược nước ta đầu thế kỷ 15, mà chính sử Trung Quốc vẫn cho là “giúp Trần diệt Hồ”. Nhiều mật chỉ của Minh Thành tổ đã bộc lộ rõ ý đồ tàn phá hủy diệt đối với văn hóa và con người Đại Việt khi ấy. Tuy ẩn dưới những vỏ bọc ngôn từ thế nào thì bản chất xâm lược và hủy diệt của cuộc chiến tranh ấy với đất nước, con người, văn hóa Đại Việt cũng không thể che dấu.   

Trong cuốn sách xuất bản lần này, chúng tôi bước đầu giới thiệu tới bạn đọc tám quyển Việt Kiệu thư từ Quyển I đến Quyển VIII, là những cuốn có nhiều tư liệu về lịch sử, địa lý hơn cả. Còn các quyển từ 9 đến 20, chủ yếu gồm thư sớ, văn thơ... chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai sau. Đồng thời, để cung cấp tư liệu cho các bạn có nhu cầu nghiên cứu chuyên sâu, ngoài bản khảo dịch ra tiếng Việt, chúng tôi cũng có xuất bản đồng thời cả một bản sách khác nguyên văn chữ Hán, trên cơ sở hai bản “Bình Nhai” và “Xương Bình” nói trên, trong đó có chú thích chi tiết các điểm sai khác giữa hai bản, những chỗ sửa chữa, bổ sung hay bỏ bớt, cũng như các công việc khảo đính khác.